Kształtowanie zachowań koni

Autor: Marek Gibała

W prezentacji korzystano z publikacji – „Sekrety końskiego umysłu” Robert M.Miller

Tajemniczość koni - fascynuje i pociąga człowieka do tych zwierząt od momentu ich udomowienia 

Abstrakcyjne i niepojęte cechy obecne w charakterze i zachowaniach koni znajdujemy także w nas samych

Wczesne oswajanie - wdrukowanie (imprinting)

• osesek - neurologicznie dojrzały
• odruchy nowourodzonych źrebiąt i macierzyńska opieka klaczy – jej wzorce;
• obecność człowieka w pierwszych chwilach po urodzeniu;
• etapy treningu:
  • - przecinanie pępowiny,
  • - wycieranie do sucha,
  • - podnoszenie nóg, ogona
  • - dotykanie oczu, uszu, pyska,

I trening około 1 godziny zaraz po urodzeniu

II trening – następny dzień

Tajemnice i pierwotne cechy końskiego umysłu:

1. Ucieczki
2. Postrzegania
3. Czasu reakcji
4. Szybkiego odczulania
5. Nauki
6. Pamięci
7. Dominacji stadnej
8. Kontrolowania ruchu
9. Mowy ciała
10. Wczesnego dojrzewania

1. Ucieczka
• metoda obrony (brak atrybutów w budowie do obrony)
• pierwotny instynkt przetrwania
• reakcja na drapieżniki
• reakcja na rzeczywiste, wyimaginowane niebezpieczeństwo (przerażający dźwięk, podejrzany ruch, zapach, poruszający się nieznany obiekt)
2. Sekret postrzegania
• spostrzegawczość na polujące na niego drapieżniki
• wykrywanie bodźców (szósty zmysł)
• spostrzegawczość większa niż u człowieka
3. Sekret czasu rekcji
• najkrótszy czas reakcji ze wszystkich zwierząt
• „wycinanie krowy ze stada”
• start na wyścigach
• szybkość oddalania się
• Reining
4. Sekret szybkiego odczulania
• przyzwyczajenie się do przerażających bodźców (wiatr, grzmoty, liście z drzew itp.)
5. Sekret nauki
• zdolność i tempo uczenia się (rozczyszczanie, podkuwanie, załadunek, siodłanie, zabiegi weterynaryjne, pastuch, trening)
6. Sekret pamięci
• pamięć nieomylna – nic nie zapominają, ale wybaczają, w przeciwieństwie do osłów
7. Sekret dominacji stadnej hierarchia podporządkowanie człowiekowi
8. Sekret kontrolowania ruchu
• kontrolowanie ruchu swoich rówieśników
• kontrolowanie ruchu własnego w szkoleniu jeździeckim
9. Sekret mowy ciała
• Sygnalizowanie poddania się lub nie woli innych koni lub człowieka
10. Sekret wczesnego dojrzewania
• w momencie narodzin neurologicznie dojrzały
• natychmiastowa nauka, błyskawiczne zapamiętywanie

 

 

 

 

Szkolenie osłów stawia większe wymagania niż szkolenie koni, bo nie wybaczają.

 

Ilu trenerów koni szkoliło kiedyś osły ???

 

Każdy kto szkolił osły, będzie bardzo dobrym szkoleniowcem koni, ale nie każdy trener koni będzie dobrym trenerem osłów

Zmysły konia

Zmysł wzroku

Widzenie panoramiczne:

 

 

 

Zmysł wzroku u koni dostosowany jest do życia na otwartym terenie

Z tyłu za koniem znajduje się niewielka strefa „ślepa”

Słaba percepcja głębi, chociaż koń może dostrzec ruch z dużej odległości

Zmysł wzroku

• Koń widzi inaczej niż człowiek i dlatego trudno jest zrozumieć jego sposób odbierania wrażeń z otoczenia;
• Zakres pola widzenia konia wynosi 360° , widzi dobrze ale nie tak ostro jak człowiek;
• Obraz przedmiotu nie jest trójwymiarowy gdyż koń nie może jednocześnie kierować obu oczu na jeden punkt;
• Przyzwyczajenie do obserwowania równocześnie dużej ilości przedmiotów i zdarzeń – może sprawiać trudność w koncentrowaniu uwagi na pojedynczym przedmiocie lub zadaniu;
• Przystosowanie się konia do skrajnie różnego oświetlenia jest dużo większe niż u człowieka, z dłuższym czasem;
• Zdolność postrzegania przez konia ruchu jest dużo większa niż u człowieka
• Koń rozpoznaje kolory: czerwony, żółty, zielony i niebieski; jednak inaczej niż człowiek.

Zmysł dotyku – bardzo rozwinięty

• Forma aktywna – wargi okolice pyska zwielokrotnine
• Forma bierna – całe ciało (porównanie z opuszkami palców u ludzi)

Zmysł słuchu

• Poprzez aktywność uszu bardzo dobrze rozwinięta zdolność odbierania sygnałów dźwiękowych (zbieżna i rozbieżna);
• Ogromna czułość narządu słuchu (szmer, wrzawa, reakcja na krzyk)

Zmysł węchu

• – bardzo dobrze rozwinięty (lepiej od człowieka)

Zmysł smaku

• - dobry (różne trawy, nie każdą wodę )

Zachowania koni:

• Konie to zwierzęta stadne – przestraszone reagują ucieczką
• Konie spędzają bardzo dużo czasu w ruchu
• Konie spędzają 60 % czasu pobierając paszę
• Otoczenie i warunki w stajni nie dostosowane do naturalnego zachowania koni mogą prowadzić do wystąpienia narowów

Zachowania stadne

Przestrzeń w hodowli koni warunkiem właściwego rozwoju zwierzęcia

• Biegalnie
• Wybiegi
• Okólniki
• Padoki
• Pastwiska

Ruch:

• W stanie naturalnym konie codziennie pokonują znaczne odległości
• W normalnych warunkach poruszają się powoli i spokojnie
• Na pastwisku pokonują zwykle 3-10 km dziennie

Narowy stajenne

Unikanie narowów

przyczyny

• Nuda
• Długie okresy bezczynności (w stanie naturalnym pasie się większość dnia)
• Napięcie nerwowe
• Brak ruchu na wolnympowietrzu

Ryzyko wzrasta wraz z:

• Obniżeniem ilości pasz objętościowych w dawce poniżej 6,8 kg/dzień
• Gdy stosowano ściółkę inną niż słoma

Narowy stajenne:

• Obgryzanie żłobu i innych przedmiotów,
• Szczypanie, mlaskanie
• Łykawość,
• Tkanie

Wyhodowanie „nieprzeciętnego okazu” wymaga taktu i kultury obchodzenia się z nim!