2. Metodyka opracowania

2.1. Opis metod badawczych

W procesie tworzenia strategii na etapie diagnozy zostały wykorzystane następujące metody badań:

• Desk research (DR) – analiza źródeł wtórnych,
• Indywidualne wywiady pogłębione (IDI),
• Zogniskowane wywiady grupowe (FGI).

 

1) Desk research - analiza źródeł wtórnych

Analiza źródeł wtórnych (ang. Desk research – badania gabinetowe) – to metoda badań społecznych, ekonomicznych oraz dotyczących środowiska przyrodniczego, która zakłada szczegółową analizę istniejących już i dostępnych danych. Realizacja badania typu desk research nie jest zatem związana z pozyskiwaniem nowych informacji, a jedynie scaleniem, przetworzeniem i analizą danych rozproszonych dotychczas w różnych źródłach.

W ramach badań desk research została również przeprowadzona analiza w następującym zakresie:

• środowisko (geograficzne, przyrodnicze i kulturowe) występowania koni huculskich po stronie poslkiej i ukraińskiej,
• stan i sposób prowadzenia hodowli koni huculskich,
• ocena cech użytkowych koni huculskich,
• współczesne trendy użytkowania koni huculskich,
• współpraca hodowców i użytkowaników koni huculskich z Polski i Ukrainy.

W oparciu o przeprowadzone badania desk research przez ekspertów została przeprowadzona analiza SWOT (skrót SWOT: Strengths – mocne strony, Weaknesses – słabe strony, Opportunities – szanse, Threats – zagrożenia). Metoda ta stanowi rodzaj analizy materiału badawczego porządkującego go w cztery wskazane wyżej kategorie.

Również w ramach badań desk research eksperci dokonali analizy interesariuszy i analizy problemów.

 

2) Badania jakościowe - indywidualne wywiady pogłębione (IDI)

Metodą jakościową zastosowaną w badaniu były indywidualne wywiady pogłębione.

Indywidualne Wywiady Pogłębione (IDI) - (z ang. Individual in-Depth Interviews) stanowią jedną z najbardziej popularnych metod badań jakościowych, polegającą na szczegółowej, wnikliwej rozmowie z respondentem, której celem jest dotarcie do precyzyjnych informacji oraz poszerzenie wiedzy związanej z tematem badania. W trakcie wywiadu indywidualnego podejmowane były pytania badawcze o charakterze eksploracyjnym, próby wyjaśniania/ zrozumienia zjawisk, motywacji, postaw i zachowań.

Dane uzyskane dzięki IDI wykorzystane zostały do zidentyfikowania problemów i czynników rozwojowych w poszczególnych obszarach badawczych.

Pogłębione wywiady indywidualne były źródłem istotnych informacji i opinii, a także pozwoliły na poznanie zdania osób kluczowych dla większości obszarów problemowych objętych zakresem badania. Stanowiły również cenny materiał badawczy do pracy nad rekomendowanymi celami i zadaniami strategii.

 

3) Badania jakościowe - zogniskowany wywiad grupowy (FGI)

FGI - (ang. Focus Group Interview) stanowi jedną z najpopularniejszych metod badań jakościowych, polegającą na wspólnej dyskusji grupy respondentów/uczestników wywiadu, na zadany z góry temat/grupę tematów. W trakcie wywiadu grupowego podejmowane były pytania badawcze o charakterze eksplanacyjnym (wyjaśnianie i zrozumienie zjawisk, motywacji, postaw, zachowań bez intencji wyrażania badanej rzeczywistości w sposób liczbowy, ale jedynie opisowy i interpretatywny).

Zrealizowany zogniskowany wywiad grupowy pozwolił na bezpośrednie skonfrontowanie opinii i poglądów ekspertów zarówno w zakresie oceny stanu istniejącego, jak i wskazania kluczowych strategicznych kierunków działań związanych z restytucją konia huculskiego. W tym przypadku istotna była wymiana opinii i interakcja w ramach grupy.

 

2.2. Sposób tworzenia strategii
Tworzenie strategii jest zadaniem bardzo złożonym merytorycznie i organizacyjnie. W przypadku strategii tworzonej przez wielu partnerów zadanie to jest szczególnie trudne i odpowiedzialne. Dlatego też przed rozpoczęciem prac przyjęte zostały określone rozwiązania metodyczne i organizacyjne, których główne punkty prezentowane są poniżej.

Strategia tworzona była na wiedzy przedstawicieli partnerów strategii, którzy pełnili rolę ekspertów wewnętrznych przy wsparciu ekspertów zewnętrznych.

Przyjęto następujące założenia metodyczne i organizacyjne:

 

• 1). Strategia powstanie i będzie weryfikowana poprzez konsultowanie i uzgadnianie w procesie pracy, w którym udział wezmą główni interesariusze.

 

• 2). Zostaną uwzględnione zasady zrównoważonego rozwoju (obejmujące równoważenie sfer społecznej, gospodarczej i środowiskowej).

 

• 3). Strategia będzie dokumentem pragmatycznym (będzie określała kokretne zadania dla realizacji celów).

 

• 4). Strategia będzie dokumentem dynamicznym (będzie okresowo uaktualniana).

 

• 5). Dokument będzie zawierał również opis sposobów wdrażania strategii.

 

• 6). Organizacja pracy nad strategią zgodnie ze schematem poniżej:

Praca nad Strategią była realizowana przez:

• Zespół konsultantów – Jacek Dębczyński, Natalia Juśkiw:
• zadanie: przygotowanie koncepcji prac, kierowanie pracami, prowadzenie warsztatów i spotkania konsultacyjnego, redagowanie zapisów do Strategii.
• Zespół Ekspertów Opracowujących Strategię (ZEOS):
• zadanie: merytoryczna praca nad Strategią,
• skład ZEOS:

 

• Zespół Konsultacyjny (ZK):
• zadanie: analiza i konsultacja wypracowanej Strategii, uwagi i wnioski.
• skład ZK:

• Koordynacja prac: Tomasz Bartnicki - Zakład Doświadczalny Instytutu Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy Odrzechowa; Paweł Mentelski - Okręgowy Związek Hodowców Koni Rzeszów.

 

• 7). Projektowanie strategii jest procesem wielokrotnego formułowania i doskonalenia sposobów i zadań związanych z osiąganiem celów. Wymaga to współdziałania podmiotów zarówno po stronie polskiej, jak i ukraińskiej i dzięki temu osiągania wspólnych celów. Przyjęto następującą ogólną strukturę części programowej strategii:

 

• 8). Przyjęte definicje:

Analiza SWOT (ang. S-Strenghts, W-Weaknesses, O-Opportunities, T-Treaths) - nazywana analizą czynników rozwojowych, to jedna z najpopularniejszych technik analitycznych, służących do porządkowania informacji. Analiza ta polega na podziale posiadanych informacji o danym zagadnieniu na cztery grupy, nazywane kategoriami czynników rozwojowych. Są to: mocne strony i słabe strony podmiotu Strategii oraz szanse i zagrożenia w otoczeniu.

Cel to stan, który chcemy osiągnąć w przyszłości

Cele strategiczne - określają rezultaty o zasadniczym znaczeniu w długiej perspektywie oraz kierunkują działania na rzeczy właściwe dla koncepcji rozwoju hodowli i użytkowania koni huculskich w Polsce i na Ukrainie. Cele strategoiczne związane są z decyzjami dotyczacymi utrzymania lub zmiany wykorzystania zasobów.

Cele operacyjne - przypisane do poszczególnych celów startegicznych. Osiaga sie je poprzez zadania operacyjne. Wyznaczają one ziałania własciwe dla koncepcji rozwoju obrzaru w zakresie objetym strategią.

Misja wyraża najwyższego poziomu cel strategii, dostosowany do specyfiki obszaru, ujęty bardzo syntetycznie i stanowi podstawę do wyznaczania i weryfikacji pozostałych celów i zadań, ściśle podporządkowanych osiągnięciu misji. Odpowiada na pytanie: co chcemy osiągnąć restytuując konia huculskiego w jego naturalnym środowisku. Rolą misji jest określenie głównego pola działalności (funkcji) i jej specyfiki, a także koncentracja uwagi interesariuszy na istocie strategii i mobilizacja ich do działania.

Operacjonalizacja strategii - przełożenie ogólnie sformułowanych zadań realizacyjnych do celów operacyjnych na harmonogram szczegółowych działań ciągłych i jednorazowych, których listy umozliwią następnie przejście na poziom planowania operacyjnego. Na działania realizujące strategie składać się będą:

• Problem - to nieakceptowana sytuacja odnosząca się do podmiotu strategii, uniemożliwiająca utrzymanie pożądanego stanu lub osiągnięcie zamierzonych celów/rezultatów. Problem, to także nieakceptowany skutek oddziaływania wewnętrznych lub zewnętrznych czynników rozwojowych.
• Przedsięwzięcia (zwane często projektami) – jednorazowe, składające się z wielu zadań i wielu działań następujących po sobie lub równoległych, ale powiązanych ukierunkowaniem na osiągnięcie konkretnego efektu, wymagające często współdziałania różnych jednostek i podmiotów, czasem rozbudowanej struktury zarządzania i odpowiedniej procedury przygotowania.
• Strategia Restytucji to scenariusz osiągania celów przyszłości, do których dąży Konsorcjum i jego Partnerzy, a dzięki któremu dokonuje się transformacji sytuacji obecnej na projektowaną.
• Wizja - definicja stanu pożądanego, który zostanie osiągniety po wdrożeniu strategii/
• Zadania realizacyjne - to wszystkie zadania oraz przedsięwzięcia, programy i projekty, które mogą byc przypisane do realizaci Konsorcjum i pozostałym intersariuszom strategii.
• Zadania szczegółowe – określają to, co będzie wykonywane przez interesariuszy wspólnie bądź indywidualnie

 

• 9). Po przyjęciu strategii niezbędne będzie przeprowadzenie prac planistycznych, określenie harmonogramu oraz dokonanie szacunku potrzebnych środków i rozpatrzenie możliwości ich pozyskania.